In het kader van LA2 (voor de 1e jaars) en LA4 (voor de 2e jaars) bezochten zo’n 25 medestudenten en ik gisteren een zogenaamde innovatieve school. Ik koos voor Niekée, een school in Roermond die geen traditionele school is. Ik citeer van de website:
Niekée is geen traditionele school, maar een facilitair onderwijs- en activiteitencentrum voor het Mundium College, voor andere scholen en voor allerlei maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Ons uitgangspunt is leerlingen voor te bereiden op een leven lang leren. Daarom zal naast de verplichte examenstof, het leerproces centraal staan.
Het bezoek startte gisteren met een toelichting van Sjef Drummen, die zichzelf onderwijskunstenaar noemt. Samen met Martin Peters vormt hij de directie van Niekée. Sjef is de grote inspirator achter de onderwijsvernieuwing die in 2007 gestart is. Achter die vernieuwing zit de visie dat niet de kennis bepalend is maar de ‘brain activity’ die daartoe geleid heeft. Hieronder een aantal ‘statements’ die mij zijn bijgebleven van het bezoek van gisteren…
– Kennisoverdracht als middel ter zelfontplooiing van het individu.
– Al generaties lang wordt er op een bepaalde manier naar het onderwijs gekeken, het zit in ons DNA.
– Bij Niekée zijn ze tot het besef gekomen dat ze die oude beelden niet meer nodig hebben.
– In een dynamische wereld maakt men in het onderwijs nog een jaarplanner waarbij alles voor een jaar vastligt. Onbegrijpelijk volgens Sjef.
– Je moet anticiperen op de enige zekerheid die je hebt. En die zekerheid is de onzekerheid over hetgeen morgen brengt.
– Om die constante verandering/onzekerheid aan te kunnen moet je creatief en flexibel zijn, lef hebben en vooral geen angst hebben.
– De taak van de leraar is niet meer om kinderen kennis bij te brengen. De taak van de leraar is om kinderen te inspireren, vertrouwen te geven en te helpen bij hun ontplooiing.
– Je bent als leraar de coach van kinderen die slimmer zijn dan jij. Maar… jij bent wel veel wijzer :-)
– Kinderen moeten ADHD worden, AutoDidact Helemaal Digitaal.
– Denk aan de leraar en het kind in een metafoor van rups en vlinder. Het kind is de vlinder en wil vliegen maar wordt door de rups tegen gehouden.
Naast de vernieuwing bij Niekée is ook Agora opgezet. Dit onderwijsconcept van volledig gepersonaliseerd leren is in een jaar tijd opgezet met wetenschappelijke concepten als basis. Het gaat om 100 leerlingen, 100 leerroutes, van VMBO tot gymnasium. Meer over Agora in telegramstijl…
– Docenten krijgen bij Agora heel veel vrijheid. Ze mogen in principe zelf bepalen wie welk ‘vak’ geeft. Een techniekdocent die drie jaar in Australië heeft gewoond kan in zo’n geval ook Engels geven.
– Uiteraard gaat het wel om gespecialiseerde docenten die samen de verantwoordelijkheid hebben voor de leerlingen.
– De kinderen worden circa 2/3 keer per jaar getest waarna docenten weten dan of kinderen ‘klaar’ zijn voor bijvoorbeeld havo of gymnasium.
– Ook het sociale aspect krijgt aandacht, er worden geen ‘narcistische nerds’ gekweekt.
– Er wordt uitgegaan van een holistische basis waarbij docenten het kind volledig moeten kennen. Ook ouders zijn verantwoordelijk voor het leerproces. Zij worden ook twee dagdelen per jaar verwacht om aanwezig te zijn, bijvoorbeeld op een studiedag voor docenten. En uiteraard is het kind ook verantwoordelijk voor zijn eigen leerproces.
– Het leermodel van Agora gaat uit van vijf werelden (zie foto bovenaan deze blogpost).
– Docenten waken er voor dat leerlingen te eenzijdig bezig zijn (leerlingen moeten dus wel activiteiten in alle werelden ontplooien). Ze kunnen die keuzes maken omdat ze de leerlingen goed kennen.
– Leerlingen reflecteren dagelijks op hetgeen ze gedaan hebben via een daily scrum.
– De docent / coach zorgt voor begeleiding en verdieping.
– Uitgangspunt is VIB leren: vertrouwen, inspiratie en begeleiden.
Daarna werden we door Sjef rondgeleid door het gebouw dat speels ingericht is en uiteraard met input en ideeën van leerlingen. Dat levert een mooie kleurrijk geheel op, zie foto’s :-)
Persoonlijke noot: Ik besef dat we in een snel veranderende wereld leven, dat leerlingen anders leren (dan ik dat vroeger deed) en de resultaten en het verhaal van Sjef bewijzen dat de aanpak van Niekée en Agora werkt. Dus wat dat betreft vond ik het een inspirerend bezoek omdat het aangeeft dat je vernieuwing gewoon moet doen en dat je durf en lef moet tonen. Maar na 2,5 uur (waarvan 1,5 luisteren in een hoorcollege setting) had ik de boodschap begrepen. Het bezoek duurde wat mij betreft net een half uur te lang waardoor het een herhaling van zetten werd. Telkens kwam weer die veranderende wereld ter sprake en ja, die boodschap was na 10 minuten eigenlijk al duidelijk. Ik had bijvoorbeeld ook graag met een docent of leerling gesproken. Nu heb ik eigenlijk alleen maar jubelverhalen gehoord maar kwamen minder leuke kanten vrijwel niet aan bod (behalve het ontslaan van een docent die al 30 jaar in het vak zat). Het werd mijns inziens te eenzijdig belicht maar goed, volgend jaar in het kader van LA4 dan misschien op herhaling gaan. In ieder geval super fijn dat 2e jaars Eric dit voor ons heeft weten te regelen!
Wat ik meeneem voor mijn eigen herontwerp is het aspect van gepersonaliseerd leren. Het zou heel mooi zijn als ik daar een aspect van in mijn herontwerp zou kunnen verwerken.
NB: De foto’s bij deze blogpost heb ik zelf gemaakt.
NB: Meer te weten komen over Niekée? Kijk dan eens deze aflevering van Tegenlicht.
Ter info: deze blogpost staat ook op mijn speciale MLI blog.
Danielle's blog 